بی تردید، توانایی خوب صحبت کردن و فن بیان قوی داشتن، مسیر موفقیت را هموارتر خواهد کرد. این موفقیت می‌تواند مربوط به کسب و کار ما باشد یا درباره بهبود جایگاه اجتماعی ما. این روزها که موقعیت‌های شغلی زیادی در ارتباط با سخن گفتن به وجود آمده اند(مانند گویندگی تیزر تبلیغاتی) لزوم بالابردن مهارتهای سخن گفتن به امری حتمی تبدیل شده است. در این مقاله از آژانس دیجیتال مارکتینگ منتا، به سوال‌هایی مانند: فن بیان و گویندگی چیست، چه مهارتهایی را باید بیاموزیم، با چه تمرین‌های می‌توانیم فن بیان قوی داشته باشیم و ... پاسخ خواهیم داد. تا انتها با ما همراه باشید چراکه یک دوره فن بیان رایگان در انتظار شماست!
5 نکته اساسی برای ماندگاری در عرصه گویندگی و فن بیان
پیش شروع آموزش بهتر است ایتدا با نکاتی آشنا شوید که برای موفقیت و ماندگاری در زمینه گویندگی و فن بیان به آنها نیاز خواهید داشت. حتما این ویدیو را قبل از شروع به آموزش ببینید:
تعریف دقیق فن بیان چیست؟
به طرق مختلف، کارشناسان گوناگون تعاریفی برای فن بیان ارائه کرده‌اند که در این قسمت آنها را بیان خواهیم کرد و در نهایت به یک جمع‌بندی خواهیم رسید. یکی از تعاریف مهم و پرطرفدار برای فن بیان این است که ما بدانیم چه چیزی را در چه زمانی و به چه شکلی بیان کنیم.
تعریف دیگری که ارائه می‌شود اینگونه است: فن بیان به معنای چگونکیِ ادایِ کلمات و جملات است و به شما کمک خواهد کرد تا آنچه را که قصد دارید بیان کنید زیباتر، اثرگذارتر و خوش آهنگ‌تر به گوش مخاطب خود برسانید. به عنوان جمع‌بندی این بخش می‌توان اینگونه گفت: فن بیان یعنی توانایی صحبت کردن در هر زمان، مکان و هر شرایطی متناسب با مخاطب با بالاترین میزان تأثیر.
فن بیان اینها نیست !
حالا که متوجه شدیم فن بیان چه چیزی هست، بهتر است بدانیم که فن بیان چه چیزی نیست! دانستن این موضوع به ما کمک میکند که از توهم فن بیان قوی داشتن، دوری کنیم و مسیر گفتگو را به بیراهه نبریم. اشتباهاتی که در ادامه اشاره خواهیم کرد، به هیچ عنوان فن بیان نیستند و اصلا به سراغ استفاده از آنها نروید:
- فن بیان قوی به معنی خوب دروغ گفتن نیست!
- فن بیان قوی به معنی چرب زبانی کردن نیست!
- فن بیان به معنی حاضر جواب بودن نیست!
- فن بیان قوی به معنی صدای جذاب و مخملی داشتن نیست!
توجه داشته باشید که فن بیان را نباید با موارد بالا اشتباه گرفت؛ به دلیل همین سوءتفاهم است که برخی فکر می‌کنند از فن بیان خوبی برخوردار بوده و هیچگاه به سراغ یادگیری تکنیک‌ها و اصول نمی‌روند.
هدف از آموزش فن بیان و اهمیت آن در ایجاد ارتباط
برای اینکه به فردی تاثیرگذار تبدیل شوید باید مهارت فن بیان و سخنرانی خودتان را بهبود دهید. خبر خوب این است که این مهارت‌ها کاملا اکتسابی بوده و می‌توانید با انجام تمریناتی، آنها را به بهترین شکل تقویت نمایید. اهمیت اصلی فن بیان، هنگامی مشخص می‌گردد که درک درستی از تعامل با اطرافیان خود داشته باشیم. پدر و مادر، فرزندان، همکاران و دوستان هرکدام با لحن و بیان متفاوتی صحبت می‌کنند. در نظر داشته باشید که اگر از فن بیان خوبی برخوردار باشید، قادر خواهید بود در هر یک از این موقعیت‌ها، نحوه ارتباط خود را مدیریت به بهترین شکل مدیریت کرده و تا حد زیادی نفوذ کلام‌تان را بالا ببرید.
در امور تجاری با فن بیان قوی، به راحتی می‌توانید طرف مقابل را متقاعد کرده و پروسه فروش را به نتیجه برسانید. چیزی که امروز بیش از قبل جلب توجه میکند این است که افراد با توانایی سخنوری بالا، در کسب‌وکار هم به موفقیت‌های بیشتری دست پیدا می‌کنند. تقویت ارتباط با هم‌صنف‌ها، نقطه اتکای مهمی محسوب می‌شود که به جرات باید بگوییم، اکثر صاحبان بیزینس از آن بی‌بهره هستند؛ بنابراین تهیه دوره‌های آموزش فن بیان، یک مزیت رقابتی خواهد بود که در بلندمدت جواب می‌دهد.
یادگیری کدام مهارت‌ها باعث تقویت فن بیان شما را تضمین خواهد کرد؟
در ادامه این قسمت، به مهارتهای مهمی اشاره خواهیم کرد که بهتر است روی آنها وقت بگذارید؛ چراکه فرایند تقویت فن بیان شما را تسریع کرده و از وقت گذاشتن روی موضوعات بی‌اهمیت جلوگیری خواهند کرد. پس بهتر است برای وقت خودتان ارزش قائل شده و این موارد را با دقت مطالعه کنید:
اهمیت کنترل حجم صدا در تقویت فن بیان
اهمیت حجم صدا و تاثیری که در بهبود فن بیان دارد بر کسی پوشیده نیست؛ چنانچه بر حجم صدای خود مسلط نباشید، طبیعتا تاثیر منفی آن را در حوزه فن بیان هم خواهید دید. در ادامه تمرینی را برای شما توضیح میدهیم که به تمرین پرتاب صدا هم شناخته می‌شود:
یک نقطه از اتاق را انتخاب کرده و در آنجا مستقر شوید. نقطه‌ی دیگری از اتاق را در نظر بگیرید و تصور کنید، شخص دیگری آنجاست. حالا خطاب به او صحبت کنید. در ادامه نقطه دیگری از اتاق را مشخص کنید. این بار تصور کنید مخاطب شما آنجا ایستاده و قرار است با او صحبت کنید. حجم صدای شما باید بگونه‌ای باشد که مخاطب‌تان، خیلی ضفاف و رسا، صدای شما را بشوند. به این نکته توجه داشته باشید که قرار نیست به هیچ عنوان فریاد بزنید. در مسیر کنترل حجم صدا، این تمرین به عنوان یکی از ساده‌ترین تمرینات فن بیان، می‌تواند بخش مهمی از کیفیت سخنرانی شما را بهبود ببخشد.
بکارگیری سرعت مناسب در ادا کردن کلمات و جمله‌ها
این مهارت هم، مثل بسیاری از مباحثی که در دوره‌های آموزش فن بیان مطرح می‌گردند، ممکن است ساده و بدیهی به نظر بیاید اما چنانچه مقداری به سخنرانی و شیوه‌ی حرف زدن کسانی که به نظرتان قدرت بیان بالایی دارند توجه داشته باشید، خواهید دید که به خوبی سرعت ادا کردن جملات و کلمات خودشان را کنترل کرده و به تناسب بحث، آن را تغییر می‌دهند.
قطعا همه ما در جریان هستیم که سرعت مناسب در ادا کردن کلمات و جمله‌ها، چقدر اهمیت دارد. ضمن اینکه می‌دانیم چنانچه سرعت حرف زدن ما در تمام طول یک جمله یا تمام طول سخنرانی ثابت باشد، قطعا کار درستی نیست و از تاثیرگذاری کلام ما کم خواهد کرد؛ اما چالش جدی ما اینجاست که در عمل چگونه می‌توانیم چنین مهارتی را کسب کنیم؟ چه تمرین‌هایی می‌توانند به ما کمک کنند که سرعت حرف زدن خود را بهتر کنترل کنیم؟ چند تمرین ساده و کاربردی وجود دارد که بسیار راهگشاست؛ در ادامه خیلی مختصر توضیح خواهیم داد:
- صدای خود را با سرعت‌های مختلف، ضبط کنید: بعضی از افراد به شما توصیه می‌کنند که آهسته‌تر حرف بزنید تا مسلط‌تر به نظر مخاطب برسید، اما باید به این نکته هم توجه کرد که سرعت صحبت کردن عده‌ای، آهسته‌تر از میزان نرمال است و نیاز دارد تا کمی سریع‌تر شود؛ بنابراین پیشنهاد ما به شما این است که صدای خود را ضبط کنید تا متوجه شوید که آیا با سرعت مناسبی صحبت می‌کنید یا خیر.
- کتاب کودکان را بخوانید: اگر حس می‌کنید که روی سرعت حرف زدن‌تان، چندان تسلط ندارید، پیشنهاد می‌کنیم کتابهای کودکان را با صدای بلند بخوانید. فضای این کتابها، صفحه بندی آنها، تصاویر و کلمات‌شان، شما را مجبور خواهد کرد تا شمرده‌تر، دقیق‌تر و شفاف‌تر صحبت کنید.
- پادکست‌های کوتاه تولید کنید: هر وقت متن جذاب یا کتاب خوبی پیدا کردید، از روی آن بخوانید و ضبط کنید. با این کار یک پادکست کوتاه تولید شده که هدف اصلی شما، متعادل کردن سرعت صحبت‌تان بوده است. یک بار امتحان کنید تا متوجه تاثیر این تمرین بشوید.
اهمیت مهار و مدیریت استرس در فن بیان
بدون شک یکی از مهم‌ترین مهارتهایی که هر سخنران برای موفقیت و تاثیرگذاری بیشتر، لازم دارد، مدیریت استرس است. به همین دلیل است که معمولاً در دوره‌های آموزش فن بیان، بخش مهمی از تمرین‌ها و تکنیک‌ها را به مدیریت استرس اختصاص می‌دهند که واقعا کار درستی است. افراد زیادی هستند که فن بیان قوی ندارند که دلیل این موضوع صرفا عدم مهار استرس و مدیریت اضطراب است که رفع این اشکال، اوضاع بسیار بهتر خواهد شد.
شیوه تنفس و نقش اساسی روی بهبود فن بیان
حتما برای خود شما هم پیش آمده است که از روی شیوه تنفس نفر مقابل متوجه شده باشید که او فن بیان قوی ندارد و احتمالا روی مبحثی که ارائه می‌دهد، اصلا مسلط نیست. یکی از نخستین نشانه‌هایی که مخاطبان ما متوجه خواهند شد که گرفتار فشار و استرس شده‌ایم، شیوه‌ی نفس کشیدن ما است. استرس و فشار روانی، معمولاً عمق تنفس‌های ما را کمتر و تعداد آنها را افزایش می‌دهد؛ بنابراین این استرس به شنوندگان منتقل شده و از قدرت نفوذ کلام ما بشدت کم خواهد کرد.
ارتباط زبان بدن و فن بیان؛ ارتباطی غیر قابل انکار !
اهمیت زبان بدن(Body Language) در سخنرانی‌ها، دیگر بر کسی پوشیده نیست. جالب است بدانید که گاهی تکیه بر این موضوع آنقدر زیاد می‌شود که حرکات بدن، بسیار افراطی شده و از حالت طبیعی خارج می‌گردد. احتمالا پیش آمده باشد که شما هم شاهد سخنران‌هایی بوده‌اید که حرکات دست و پای سخنران آنقدر زیاد، افراطی و تصنعی بوده که کاملا تمرکزتان را بهم ریخته و اصلا تحت تاثیر سخنران قرار نگرفته‌اید؛ بنابراین افراط یا تفریط در به‌کارگیری زبان بدن می‌تواند اثربخشی سخنرانی ما را بشدت کاهش دهد. چنانچه می‌خواهید زبان بدن را به شکلی موثر در سخنرانی‌ها به کار گرفته تا باعث تاثیرپذیری مخاطب شوید، یکی از راهکارهای ساده، در نظر گرفتن زبان بدن به عنوان ابزار علامت‌گذاری در سخنرانی است. به عنوان مثال می‌توانید به این سوال فکر کنید: وقتی قصد دارید در سخنرانی یک سوال مطرح کنید، بدن خود را چگونه با وضعیت سوالیِ پیام، همراه می‌کنید؟
ارتباط چشمی و فن بیان
شاید این سوال به ذهن‌تان برسد که چه ربطی بین ارتباط چشمی و فن بیان وجود دارد؟ تا این قسمت از مقاله تلاش کردیم که بگوییم یکی از بزرگترین کاربردهای فن بیان، ارتباط موثر با مخاطب و تاثیرگذاری روی او است. ارتباط چشمی داشتن با مخاطب، شما را به این هدف نزدیک خواهد کرد؛ بنابراین اگر قرار است روی فن بیان خود کار کرده و این توانمندی را در خودمان ایجاد نماییم باید حواسمان به ارتباط چشمی هم باشد.
برای تقویت فن بیان از چه کارهایی شروع کنیم؟
در این بخش، مواردی را اشاره خواهیم کرد که در ابتدا شاید ساده به نظر می‌رسند اما تجربه نشان می‌دهد که در عین سادگی، شدت تاثیرگذاری فوق‌العاده ای داشته و مسیر تقویت فن بیان را برای شما بسیار هموار خواهند کرد:
- میزان مطالعه خود را به شدت افزایش دهید. هر چه بیشتر کتاب بخوانید(مخصوصا کتاب های مهم جهان در هر زمینه‌ای) دایره لغات شما بزرگتر شده و اصطلاحا دست شما موقع صحبت و سخنرانی بازتر خواهد بود.
- هر جا که موقعیت مناسب بود، شما شروع کننده صحبت باشید. پیشنهاد می‌کنیم که تا جایی که ممکن است، با دوستان و نزدیکان سر صحبت را باز کنید. موضوع صحبت شما هر چیزی می‌تواند باشد. از موضوعات روز گرفته تا مسائل دانشگاهی. در ایجاد ارتباط با دیگران بسیار فعال عمل کنید و در زمینه شنیدن و سخن گفتن، خود را به چالش بکشید.
- از ارائه کنفرانس در جمع‌های مختلف، استقبال کنید. تلاش‌تان این باشد که در کلاس درس یا جمع دوستان، درباره یکی از موضوعات رشته تحصیلی و مواد درسی خود مطالعه بیشتری انجام داده و در قالب کنفرانس یا سوال و جواب، مطالب گردآوری شده را به دیگران انتقال دهید.
- پیش از سخنرانی، محلی را که باید در آن صحبت کنید، بررسی نمایید. پیشنهاد می‌کنیم یک روز قبل، در محل سخنرانی آماده شوید و همه چیز را تست و تجربه کنید. روی صندلی بنشینید و روی سن حرکت کنید، صدا را چک کنید. گاهی هنگام بررسی متوجه ایراداتی خواهید شد و آن را رفع خواهید کرد.
- درست و به موقع نفس بکشید. از آنجایی که نفس کشیدن برای ما به یک کار خودکار تبدیل شده است، ما هیچگاه به آن توجهی نداریم. اگر ما به نفس کشیدن خود توجه کرده و روند دم و بازدم را به صورت صحیح دنبال کنیم، قادر خواهیم بود تا استرسی که درون ما ایجاد شده را به بیرون از بدن خود بفرستیم و کیفیت صدای خود را بهبود دهیم. این کار قدرت صدای ما را افزایش داده و تأثیر کلمات ما را بیشتر میکند. نفس کشیدن درست این اطمینان را به ما می‌دهد که اکسیژن کافی در بدن ما وجود داشته و به این واسطه ذهن ما در حال آماده باش است. تنفس سطحی و خودکار نه تنها هوشیاری ما را کاهش می‌دهد، بلکه باعث ایجاد ضعف و نگرانی در صدای ما شده و فن بیان ما را از بین می‌برد.
- شک و شبهه در کلام، روی فن بیان تاثیر منفی دارد. همواره تلاش کنید تا جای ممکن عبارات نامشخص مثل “سعی خواهم کرد”، “فکر می‌کنم بتوانم…” و “احتمالا ساعت فلان” را هنگام سخنرانی، کمتر به کار ببرید. اگرچه ما از انجام کاری را که قصد انجام آن را داریم، اطمینان داریم ولی نباید به این واسطه برای شنونده‌ی خود ابهام یا شک ایجاد کنیم و باعث گیج شدنش شویم. نقطه‌ی مقابل مطلب بالا این است که سعی کنیم از عبارات قدرتمند و قاطع استفاده کنیم تا مقصود و منظور ما برای شنونده واضح و شفاف باشد. این نوع عبارات اعتبار بیشتری به شخصیت ما نیز می‌بخشند. ما باید همواره سطح دانش و زبان شنونده‌ی خود را در نظر داشته باشیم. بهتر است از کلمات پیچیده و سخت و عبارات و اصطلاحاتی که به ندرت استفاده می‌شوند و مخاطب ما معنی آنها را متوجه نمی‌شود، استفاده نکنیم. ما فقط با صداقت و اعتماد می‌توانیم نظر شنونده را به خود جلب کنیم، نه با به رخ کشیدن دانش و کلمات عجیبی که می‌دانیم!
- برای تقویت فن بیان و گویندگی، باید مهارت شنیدن‌مان را افزایش دهیم. تا زمانی که ما مهارت شنیدن خود را تقویت نکنیم، تکنیک های فن بیان و گویندگی دردی از ما دوا نخواهند کرد. یک ارتباط خوب شامل شنیدن با ذهن باز و داشتن ذهنیتی شفاف درباره‌ی پیامی است که به ما منتقل می‌شود. ما در حین انتقال این پیام باید کاملا آماده باشیم تا آن را بپذیریم یا رد کنیم و توانایی بحث و مذاکره درباره‌ی آن را داشته باشیم. به یاد داشته باشید که باید با چشم و گوش سخنان مخاطب خود را درک کنید و متوجه تمام سیگنال‌ها و نشانه‌هایی که از سمت او دریافت می‌کنید، باشید. سعی کنید فعالانه گوش کنید و در حین گوش کردن قضاوت و تعصب را کنار بگذارید تا فحوای کلام مخاطب خود را بفهمید و از این طریق احترام متقابل خود را به او نشان دهید.
بهترین جملات سخت برای تمرین فن بیان !
اهمیت جملات سخت برای تمرین فن بیان چیست؟ چرا تمرین چنین جملاتی بسیار کاربردی است؟ اساتید دوره‌های گویندگی و فن بیان اعتقاد دارند جملات سخت برای تمرین فن بیان بسیار موثر بوده و نتایج فوق العاده‌ای را به همراه خواهند داشت. اگر شما هم از برخی مشکلات کلامی مثل درست ادا نکردن کلمات، تپق زدن، اشتباه تلفظ کردن کلمات و… خسته شده‌اید و می‌خواهید این مسائل را برطرف کنید، حتما تا انتهای این بخش با ما همراه باشید. تکرار این جملات در ابتدا ممکن است آسان نباشد و اتفاقا همین موضوع این تمرین را جذاب و بامزه میکند:
- یه یویوی یه یورویی!
- چه ژست زشتی!
- دستم در دبه بود، دبه درش دستم بود!
- ریش شیری سیبیل شیری، سیبسی شیری ریش شیری!
- این باد چه بد بادی بود که من باد به بدی این باد دگر باد ندیدم!
- سه دزد رفتن به بز دزدی، یه دزد یه بز دزدید یه دزد دو بز دزدید!
- آهویی رفته بود چرا، که هم چرد و هم چراند بچه را، نه خود چرید نه بچه را، بگید چرا؟
- در این درگه که گَه گَه کُه کَه و کَه کُه شود ناگه – ز امروزت مشو غَره که از فردا نِهی آگَه
- شیخ شمس الدین شمس آبادی سه شنبه شب در شمس آباد!
- تیر و تبر به ببر به بر پیر تیزگر – گو پیر تیر تیز کن تبر از تیر تیزتر
- درد دندان دارم و دردم نمی داند کسی – داور دادار داند درد دندان مرا
بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی یا رادیویی، رقابت‌های جذابی برای ادا کردن جملات سخت برای فن بیان راه می‌اندازند و اتفاقا بسیار هم چالشی و پرطرفدار است.
چگونه جملات سخت برای تمرین فن بیان را به درستی تکرار کنیم؟
در این بخش تعدادی از جملات سخت فن بیان را که برای تمرین فک و زبان استفاده می شوند، بیان کردیم. باید بدانید که چگونه این جملات را تمرین کنید و با چه روشی تمرین هایتان را موثرتر خواهد بود. پیشنهاد می‌کنیم در مرحله اول این جملات را به دفعات و با سرعت زیاد تکرار کنید. در ادامه روند برای نتیجه‌گیری بهتر این جملات را با لحن‌های مختلف تمرین کرده تا لحن شما تقویت گردد.
تکرار این جملات باعث می‌شود که جملات را راحت‌تر ادا کرده و در هنگام صحبت کردن تپق نزنید. ضمن اینکه عضلات فک شما به سرعت باز و بسته شده و سبب می‌شود تا عضلات فک شما تقویت شده و بتوانید به صورت طولانی مدت و بدون خستگی صحبت کنید. در صورت تکرار این جملات به صورت مستمر نفس گیری شما هم بهتر شده و در زمان صحبت کردن به دلیل کمبود نفس، مقطع و بریده بریده صحبت نخواهید کرد.
معرفی و دانلود بهترین کتاب فن بیان برای سخنوری
ابتدا توضیح میدهیم که یک کتاب چه ویژگی هایی باید داشته باشد تا بتوانیم لقب بهترین کتاب فن بیان را به آن بدهیم. قطعا شما می‌خواهید با پرداخت هزینه و اختصاص زمانی که برای افزایش مهارت فن بیان خود می‌گذارید، باید کتابی را انتخاب کنید که بیشترین خروجی را داشته باشد. کتابی که به زبانی ساده و روان با ارائه تمرینات تئوری و عملی گویندگی و فن بیان باعث افزایش روز به روز مهارتهای شما شود. اسامی کتاب‌هایی که در ادامه معرفی کرده‌ایم، تقریبا چنین ویژگی‌هایی دارند:
- کتاب فن بیان را قورت بده! نویسنده: مجتبی مصطفایی
- کتاب حرف بزن تا برنده شوی! نویسنده: برایان تریسی
- کتاب هنر گفت و گو نویسنده: دبرا فاین
- کتاب آئین سخنرانی نویسنده: دیل کارنگی
- کتاب سخنران شدن سخت نیست نویسنده: محمدرضا انصاری
- کتاب بدون ترس سخنرانی کن! نویسنده: مایک اکر
- کتاب آموزش فن بیان نویسنده: احمد حلت
- کتاب جراحی فن بیان نویسنده: احسان طباطبایی
- کتاب 100 دستورالعمل فن بیان و سخنوری حرفه ای نویسنده: ارسلان نایبی
- کتاب اصول مذاکره وفن بیان نویسنده : امیر شفیعی
- کتاب هنر گویندگی و فن بیان اثر رضا مقسمی
ساده ترین و بهترین تمرین های عملی فن بیان و گویندگی
اگر مقاله ما را تا به اینجا با دقت مطالعه کرده باشید، حتما پاسخ روشنی برای این سوال دارید: آیا اصلاً قادر هستیم با تمرینات عملی فن بیان و گویندگی، آن را تقویت کرده و خوب صحبت کنیم یا این موضوع ذاتی است و امکان یادگیری آن وجود ندارد؟! در پاسخ باید گفت: باید بپذیریم که برخی از افراد ممکن است به صورت ذاتی دارای مهارتهای فن بیان و گویندگی باشند و هنگام سخنرانی، همه چیز تحت کنترل‌شان باشد اما واقعیت این است که تعداد قابل توجهی از افراد با تمرین های عملی فن بیان و ممارست و آموزش درست توانسته‌اند مهارتهای ارتباطی و سخنوری خود را به صورت چشم‌گیری ارتقا دهند.
در این قسمت قصد داریم برخی از کاربردی‌ترین و در عین حال ساده‌ترین تمرین های علمی گویندگی و فن بیان را برای شما بازگو کنیم که در بسیاری از دوره‌های آموزش فن بیان، ارائه می‌شوند و ما به صورت رایگان در اختیار شما قرار میدهیم:
1- جلوی آینه برای خودتان صحبت کنید
روش کار به این شکل است که شما به یک تصویر یا پوستر نگاه می‌کنید، 30 ثانیه راجع به آن فکر کرده و بعد از آن باید به مدت 3 دقیقه بدون وقفه، جلوی آینه برای خودتان راجع به آن تصویر یا موضوع صحبت کنید. در مدت 3 دقیقه سعی کنید تمام جزئیاتی که به خاطر سپرده‌اید را بیان نمایید. تصور کنید که قرار است جوری همه چیز را شرح دهید که تصویر به بهترین شکل برای مخاطب، تجسم شود. در شرح تصاویر، جزئیات رنگ‌ها، اندازه‌ها و حس‌های مختلف را به خوبی توضیح دهید. اگر در شرح «3 دقیقه‌ای» به مهارت کافی دست یافتید، زمان توضیحاتتان را افزایش دهید.حالت ایده‌آل در این تمرین این است که بتوانیم بی‌وقفه دقایق طولانی در مورد تصویر صحبت کنیم.
2- بعنوان یک گوینده رادیو، برنامه اجرا کنید
این تمرین هم جزو تمرین‌های عملی فن بیان محسوب می‌شود که بسیار لذت‌بخش و مفرح است. برای انجام این تمرین، رادیو را روشن کرده و یکی از کانال‌های آن را بگیرید. بعد از یک دقیقه گوش دادن به صدای گوینده، رادیو را خاموش کرده و تلاش خود را به کار بگیرید تا ادامه حرفهای گوینده را بگوئید. تا جای ممکن به صدا، محتوا و لحن گوینده دقت کرده و هر چقدر که در توان دارید شبیه به او اجرا کنید. این تمرین به شما کمک میکند که لحن رسمی حرف زدن را به صورت حرفهای بیاموزید. زمان را می‌توانید بسته به میزان مهارتتان افزایش دهید. دو دقیقه، سه دقیقه، پنج یا ده دقیقه.
3- تمرین بلند خوانی برای تقویت فن بیان
در دوره فن بیان و سخنرانی یکی دیگر از تمرین های عملی گویندگی و فن بیان، بلند خوانی است. بسیار شده که افراد، خودشان از صدای پایین خود ناراضی بوده و دوست داشته اند که صدای بلندتری داشته باشند. یکی از نشانه‌های افراد با اعتماد به نفس بالا این است که صدای واضح و بلندی دارند. تمرین بلندخوانی جزو تمرینات ثابت هر دوره گویندگی و فن بیان است.
4- حذف اضافات کلامی هنگام صحبت کردن
یک نکته اساسی در تمرین فن بیان این است که صدای خود را ضبط کرده و بعدا بررسی کنیم که آیا تکیه کلام ( کلمه یا حرفی که زیاد تکرار می‌شود ) داریم یا خیر؟ بعنوان مثال آیا “عه” زیاد می‌گوییم؟ آیا از کلماتی مانند: خب، مثلا، شاید و ... زیاد استنفاده می‌کنیم؟ بعد از اینکه همه این موارد بررسی شد باید حذف‌شان کنیم. اضافات کلامی سبب خواهد شد که ناخودآگاه، تمرکز مخاطب، روی تکیه کلام‌های شما قرار گرفته و اصل مطلب شما مغفول واقع شود. تجربه ثابت میکند که این تمرین هم به صورت مستقیم روی تقویت فن بیان و گویندگی تاثیر دارد.
5- تمرین خودکار برای تقویت فن بیان و گویندگی
تمرین خودکار یک تمرین عالی برای تقویت گویندگی و فن بیان است؛ چراکه باعث قوی شدن عضلات لب و دهان خواهد شد که نتیجه آن صحبت کردن به صورت گویاتر و قدرتمندتر خواهد بود. با انجام درست این تمرین، ماهیچه‌های فک شما قوی تر شده و به بهبود انرژی کلامی‌تان کمک زیادی میکند. برای انجام این تمرین، خودکاری را به صورت عرضی با دندان‌هایتان نگه دارید. حالا همه تلاش‌تان را به کار بگیرد که به هر صورت ممکن، شروع به صحبت کردن کنید. در حین صحبت کردن لب‌هایتان کاملاً باز و بسته شود و کلمات را به صورت واضح بیان نمایید. در ادامه یک ویدیوی آموزشی راجع به تکنیک خودکار در فن بیان آورده ایم:
در ابتدا ممکن است عضلات فک و دهان شما کمی درد بگیرد. هیچ اشکالی ندارد. همان‌طور که روزهای اول که به باشگاه بدن‌سازی می‌روید، به شدت احساس درد عضلانی می‌کنید، این درد هم نشان‌دهنده آماده شدن شما برای بهتر شدن فن بیان است. چند روز که این تمرین را تکرار کنید، عضلات شما دیگر درد سابق را حس نخواهد کرد و کاملاً نرم‌تر می‌شود. وضوح بیان کلمات را بعد از چند روز کاملاً متوجه خواهید شد.
6- تمرین صحبت کردن درباره سه موضوع کاملا بی ربط
به احتمال خیلی زیاد شما هم با افرادی برخورد کرده‌اید که به راحتی موضوع هر صحبتی را به نفع خودشان تغییر می‌دهند. این افراد معمولا در هر صحبتی به راحتی قادرند نظری را بیان کنند که مرتبط با خواسته خودشان باشد. در این لحظه دیگر شنوندگان و حاضران در آن جلسه و آن صحبت با خودشان می‌گویند: «چطور توانسته به این آمادگی و حاضر جوابی دست پیدا کند؟»
اما نگران نباشید. شما هم با تمرین فن بیان و گیوندگی که در این بخش معرفی خواهیم کرد به این مهارت می‌رسید. برای این کار سه کلمه بی‌ربط پیدا کنید. مثلاً کتاب، قرمه سبزی و استارلینک. حالا باید تلاش شما این باشد که در مورد این سه کلمه صحبت کرده و به هر صورتی که شده آنها را به هم ربط بدهید. این تمرین باید به مدت سه دقیقه ادامه داشته باشد. در مراحل اولیه بازی، این کار برایتان سخت و دشوار است؛ اما به مرور متوجه خواهید شد که ربط دادن کلمات بی‌ربط، آنقدر شیرین و بعضاً خنده‌آور است که دیگر جزو سرگرمی‌های ثابت شما در جمع دوستان خواهد شد.
تقویت فن بیان و گویندگی کاملا شدنی است؛ اما نه یک روزه !
اگرچه راهکارهای بالا برای تقویت فن بیان به کمک شما می‌آیند؛ ولی فن بیان چیزی نیست که یک شبه آن را یاد بگیرید و استاد آن شوید. در واقع انتهایی برای یادگیری این مهارت وجود ندارد و شما هرچه بیشتر تمرین کنید، در آن بهتر و بهتر می‌شوید. بسیاری از افراد سخت تلاش می‌کنند تا کنترل ارتباطات و فن بیان خود را در دست بگیرند و اینگونه از خطا‌ها و اشتباهات خود غافل می‌شوند. بهتر است به جای اینکه حواسمان به اشتباه نکردن باشد، ارتباطات خود و فن بیان خود را آگاهانه زیر نظر بگیریم و خطاهای خود را پذیرفته و درصدد اصلاح آنها بربیاییم؛ چرا که آغاز هر کاری من جمله تقویت فن بیان ممکن است همراه با اشتباه باشد. ما می‌توانیم در این راه نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنیم، حتی از دیگران بخواهیم این نکات را به ما گوشزد کنند. اگر شما همراه عزیز همیار آکادمی روش‌های بهتری برای تقویت فن بیان سراغ دارید، حتما در قسمت نظرات آن را با ما در میان بگذارید.
12 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
whoah this blog is fantastic i love reading your articles. Keep up the good work! You know, a lot of people are hunting around for this information, you can help them greatly.