لهجه های مردم مختلف دنیا، بدون شک همواره جذابیت های خود را داشته و باعث تنوع گویش می شود. اما وقتی قرار باشد در زمینه گویندگی و فن بیان فعالیت کنیم، باید به زبان معیار و بدون لهجه صحبت کنیم. مدیریت لهجه در گویندگی مهارتی کاملا اکتسابی بوده و با رعایت برخی نکات، همه چیز تحت کنترل فرد گوینده قرار می گیرد. در این مقاله از آژانس دیجیتال مارکتینگ منتا، به تمام نکات ضروری برای بدون لهجه صحبت کردن اشاره خواهیم کرد.
منظور از لهجه چیست؟
قرار است در این مقاله راجع به مدیریت لهجه در گویندگی صحبت کنیم اما بهتر است قبل از هر چیز بگوییم که منظورمان از لهجه چیست؟ لهجه در فرهنگ واژگان با تعابیری از جمله «طرز سخن گفتن و تلفظ» یا «تلفظ واژه‌های یک زبان به شیوه‌ی خاص یک منطقه» تعریف می‌شود. در تعریف زبان‌شناسی به گونه‌ای از شیوه‌های تلفظ ویژه‌ی یک گروه زبانی لهجه می‌گویند. لهجه‌ها معمولا با جغرافیای محل سکونت افراد ارتباط داشته و ممکن است در عین داشتن تفاوت، شباهت‌هایی هم داشته باشند.
در کنار ضرورت حفظ لهجه ها که از زیبایی های فرهنگ سرزمین ایران است، در برخی موارد نیازمند مدیریت لهجه، شناخت زبان معیار و آگاهی از تفاوت‌های زبانی و لهجه هستیم؛ بنابراین گویندگان خبر، مجریان تلویزیون سراسری، گزارشگران، دوبلورها، گویندگان کتاب صوتی باید به این مورد توجه ویژه داشته و با زبان و لهجه‌ی معیار سخن بگویند.
منظور از زبان معیار چیست؟
زبان معیار، گونه‌ای از گفتار یا نوشتار است که افراد با تحصیلات بالا در یک جامعه از آن استفاده کرده و آن را به عنوان زبان (گفتار و نوشتار) غالب منظور می‌کنند. تالیف کتابهای درسی دانشگاه‌ها و مدارس، مصاحبه‌ها و گفتگوهای رسمی در رسانه‌ها، از جمله تلویزیون و مطبوعات هم بر اساس زبان معیار انجام می‌شوند. زبان معیار از اعتبار اجتماعی بالایی برخودار بوده و سایر گروه‌های اجتماعی تلاش می‌کنند این شیوه‌ی گفتار و نوشتار را سرلوحه خود قرار دهند.
چطور متوجه شویم که لهجه داریم یا نه؟
حالا که مفهوم لهجه و زبان معیار را توضیح دادیم، باید به این سوال هم پاسخ دهیم که چگونه می توان متوجه شد که هنگام صحبت کردن، لهجه داریم؟ برخی از افراد اصلا نمی دانند که هنگام صحبت کردن با لهجه صحبت می کنند یا نه؟
با استفاده از تکنیک زیر متوجه این موضوع می شوید. لطفا به 2 دقیقه از پادکست زیر گوش دهید و بعد سعی کنید خودتان مجددا همین مطلب را بخوانید و صدای خودتان را ضبط کنید.
بعد از گوش دادن به صدای خودتان و مقایسه با پادکستی که در بالا آورده شده، کاملا متوجه می شوید که آیا شما لهجه دارید یا خیر؟ چنانچه با انجام تست ذکر شده متوجه لهجه داشتن خود شدید، با شرکت در دوره کنترل لهجه و انجام تمرینات آن می توانید ارتباط موثرتری با دیگران داشته باشید.
چرا مدیریت لهجه در گویندگی ضروری است؟
ابتدا این نکته را یادآور شویم که لهجه داشتن در طول مکالمات روزمره اصلا چیز بدی نیست و اتفاقا به شیرین تر شدن فضای مکالمه کمک می کند؛ نکته ای که ما در این مقاله قصد داریم بیان کنیم، مدیریت لهجه در گویندگی یا ضبط پادکست یا گویندگی تیزر تبلیغاتی و ... است. چرا رعایت این موضوع ضروری است؟
وقتی قرار باشد کار گویندگی کنیم، افراد زیادی با زبان ها و گویش های متفاوت، مخاطب ما خواهند بود؛ بنابراین باید به گونه ای صحبت کنیم که مخاطبان ما هیچ مشکلی در فهم مطالب نداشته باشند. بطور کلی عدم مدیریت لهجه در گویندگی مشکلاتی از قبیل موارد زیر را به دنبال خواهد داشت:
- کاهش تاثیر گذاری روی مخاطب که به دلیل تفاوت‌های آوایی با فرم استاندارد گویش اتفاق می‌افتد.
- پرت شدن حواس و بهم خوردن تمرکز مخاطب که به دلیل تفکر برای پیدا کردن آواها منطق با گویش خود رخ می‌دهد.
- تمرکز و اعتماد به نفس گوینده به طرز محسوسی کاهش خواهد بافت.
شرکت در دوره کنترل لهجه تاثیرگذار است یا نه ؟
یکی از سوالاتی که معمولا زیاد از ما پرسیده می شود این است که آیا شرکت در دوره های کنترل لهجه واقعا تاثیرگذار بوده و برای مدیریت لهجه در گویندگی هم به کار ما خواهد آمد؟ پاسخ به این سوال کاملا مثبت است و اگر دوره خوب با استادی خبره را انتخاب کنید، قطعا همه چیز بهبود پیدا خواهد کرد. در ادامه این مقاله هم به برخی از تکنیک ها اشاره می کنیم که با تمرین کردن آنها، نشانه های بهبود روند کنترل لهجه را به وضوح شاهد خواهید بود. البته برای مشاوره در زمینه خرید بهترین دوره کنترل لهجه هم می توانید با همکاران ما تماس بگیرید تا شما را در این زمینه راهنمایی کنند.
بهترین و اصولی ترین تکنیک های مدیریت لهجه در گویندگی
اگر تا اینجای مقاله با ما همراهی کرده باشید، متوجه شده اید که لهجه داشتن به هیچ عنوان یک نقص محسبو نمی شود بلکه برای داشتن برخی موقعیت های شغلی یا انجام برخی اموری مربوط به کسب و کار، بهتر است به زبان معیار سخن گفته و در واقع بدون لهجه صحبت کنیم؛ یکی از این موقعیت های شغلی، فعالیت در حوزه گویندگی است. در ادامه به برخی از مهم ترین تمرین ها و تکنیک های مدیریت لهجه در گویندگی اشاره خواهیم کرد:
آگاه شدن از تفاوت‌های تلفظی لهجه‌ی خودمان با فارسی معیار
نخستین و اصلی ترین تکنیک، آگاهی از تفاوت‌های تلفظی لهجه‌ی خودمان با فارسی معیار است. یکی از بهترین کارها برای این شناخت، شنیدن سخنرانی‌ها، فیلم‌ها و یا صحبت افرادی‌ست که به فارسی معیار و بدون لهجه سخن می‌گویند. فیلم‌های ایرانی یا فیلم‌های خارجی دوبله شده، اخبار، استادان دانشگاه و دیگر سخنوران، مرجع خوبی برای این مورد هستند. در سال‌های اخیر و با حرفه‌ای‌تر شدن گویندگی کتاب صوتی و تولید پادکست در ایران، بسیاری از این فایل های صوتی می‌توانند نمونه‌‌های خوبی برای تمرین فارسی معیار باشند.
ضبط کنید و تکرار و تکرار و تکرار
حالا که متوجه شدید چگونه به نمونه های صحبت کردن فارسی معیار دسترسی پیدا کنید، آنها را دانلود یا ضبط کرده و بارها و بارها برای خودتان تکرار کنید تا همه چیز به ضمیر ناخودآگاه شما منتقل شود. در ادامه صدای خود را ضبط کرده و با فایل اصلی مقایسه کنید تا متوجه تفاوت ها شوید. ببینید در ادای چه کلماتی لهجه دارید. پیدا کردن حروفی که در آن ها بیشترین اشتباه را داریم اهمیت زیادی دارد. موارد اختلاف را یادداشت کرده و نسبت به تصحیح آن ها اقدام کنید. بعد از این که کلمات متفاوت را پیدا کردید، کلمات جدید را در قالب گفتاری خود قرار دهید. به خود زمان بدهید؛ به مرور تفاوت‌ها کمتر و ظریف‌تر خواهد شد.
با دیگران با زبان معیار صحبت کنید و از آنها کمک بگیرید
وقتی که لهجه ما رفته رفته کم می شود، ممکن است دیگر خودمان متوجه آن نشویم و هر چه فایل های ضبط شده خودمان را گوش کنیم، اشکالی به ذهنم مان نرسد؛ اینجاست که باید از دیگران کمک گرفته و با آنها صحبت کنیم تا شاد آنها متوجه اشکالات ما شوند و به ما گوشزد کنند. دائما با افرادی که بدون لهجه صحبت می کنند تعامل داشته باشید. این باعث می شود که روی لهجه شما هم تاثیربگذارد و هر جا که کنترل شما روی لهجه از بین می رود، آنها به شما یادآوری می کنند.
کتابخوانی با صدای بلند، بسیار کمک کننده است!
یکی دیگر از تکنیک‌های ساده و در عین حال تاثیرگذار که به مدیریت لهجه در گویندگی کمک می کند؛ کتابخوانی با صدای بلند است. این کار نه تنها شما را وادار به کنترل لهجه‌تان خواهد کرد بلکه به تثبیت تلفظ بدون لهجه کلمات در ذهن شما می‌انجامد.
فراموش نکنید زمانی که یک متن را با صدای بلند می خوانید، یکبار مفهوم آن را با چشم خود مرور کرده و بار دیگر آن ها را می شنوید؛ بنابراین بهتر در ذهن شما ثبت می شوند.
همواره در حالت بدون لهجه صحبت کردن باشید!
ممکن است در دوران تمرینات خودتان، گاهی این تصور به سراغ‌تان بیاید وقتی که در مجالس رسمی نیستید دلیلی ندارد لهجه نداشته باشید! این تصور تنها یکی از اشتباهاتی است که برخی افراد در مورد مدیریت لهجه مرتکب می شوند. برای اینکه بتوانید لهجه خود را کنترل کنید و به انجام این کار هم عادت کنید نباید برای بدون لهجه صحبت کردن استثنا قائل شوید؛ بنابراین چه در محافل خانوادگی، چه دوستانه و چه رسمی باید بدون لهجه صحبت کنید، در غیر این صورت تمرکز خود را از دست داده و کنترل لهجه از دستتان خارج می شود.
تماشای فیلم یا شرکت در کلاس های تئاتر را جدی بگیرید!
تماشای فیلم هایی که گویش مورد استفاده شان بر اساس زبان معیار تنظیم شده، تاثیر بسیار خوبی روی مدیریت لهجه در گویندگی خواهد داشت. ضمن اینکه اگر در کلاس های تئاتر هم شرکت داشته باشید به واسطه تمرین های فن بیان خیلی جدی، ممکن است مهارت تان برای بدون لهجه صحبت کردن، روز به روز افزایش پیدا کند.
بهترین کتاب های مدیریت لهجه کدام اند؟
علامه بر تمرین ها و دوره هایی که برای مدیریت لهجه می توانند به شما کمک کنند، کتابهایی هم در این زمینه نوشته شده است که قطعا تهیه و مطالعه آنها می تواند راهگشا باشد. در ادامه به برخی از کتابهای مدیریت لهجه اشاره می کنیم:
- کتاب کنترل و مدیریت لهجه نوشته امیر احمدی
- کتاب مدیریت لهجه در 40 روز نوشته شهرام رنجبر
مدیریت لهجه در گویندگی؛ راهی به سوی خوشبختی؟!
در این مقاله از آژانس دیجیتال مارکتینگ منتا، بارها اشاره کردیم که منظور از کنترل و مدیریت لهجه، آگاهی از تفاوت‌های آن با زبان معیار است، نه حذف و از بین بردن آن. همان‌طور که اشاره کردیم، لهجه‌ها و گویش‌های مختلف یک زبان از جمله میراث فرهنگی یک زبان و کشور است و هر کدام زیبایی و جذابیت خاص خود را دارند؛ اما باید در نظر داشته باشید که این موارد هیچ تضادی با مدیریت لهجه در گویندگی ندارند. مدیریت لهجه علاوه بر موارد یاد شده، کاربردهای دیگری هم دارد. از جمله ایفای نقش و یا گویندگی کتاب صوتی در قالب شخصیتی که بر اساس متن، لهجه و گویش خاصی دارد.
بیان کردیم که مدیریت لهجه به شما کمک می کند فن بیان بهتری داشته باشید و مفهوم مورد نظر خود را بهتر منتقل کنید. به این ترتیب از کاهش تمرکز خود و مخاطبان جلوگیری خواهید کرد. برای یادگیری تکنیک های مدیریت لهجه، علاوه بر مواردی که داخل مقاله آورده بودیم می توانید دوره های کنترل لهجه از اساتید معتبر را هم تهیه کنید. چنانچه مواردی به ذهن شما رسید که درباره کنترل لهجه باید مورد توجه قرار بگیرند و در مطلب ما موجود نیستند، خوشحال خواهیم شد که از طریق بخش نظرات با ما در میان بگذارید. بهترین ها را برای شما آرزومندیم!
1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
Hi, Neat post. There is an issue along with your site in web explorer, could check thisK IE nonetheless is the market chief and a good component to other people will leave out your excellent writing because of this problem.